ابزار هدایت به بالای صفحه

بسـم الله الـرحـمن الرحــیم

بهشت برای متقیان

در قرآن آمده است که بهشت را به متقیان نزدیک مى کنیم. منظور از نزدیک کردن چیست؟

الف) خداوند متعال درباره گستره بهشت مى فرماید: (وَ سارِعُوا اِلى مَغفِرَة مِن رَبِّکُمْ وجَنَّة عَرضُهَا السَّمـوتُ والاَرضُ اُعِدَّت لِلمُتَّقین)[22]; و شتاب کنید براى رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتى که وسعت آن، آسمان ها و زمین است که براى پرهیزگاران آماده شده است. مراد از «عرض» در آیه شریف، پهنا و گستره است. در زبان عربى، هنگامى که مى خواهند بگویند فلان شئ از وسعت برخوردار است. واژه «عرض» را به کار مى برند.

بسـم الله الـرحـمن الرحــیم

بهشت برای متقیان

در قرآن آمده است که بهشت را به متقیان نزدیک مى کنیم. منظور از نزدیک کردن چیست؟

الف) خداوند متعال درباره گستره بهشت مى فرماید: (وَ سارِعُوا اِلى مَغفِرَة مِن رَبِّکُمْ وجَنَّة عَرضُهَا السَّمـوتُ والاَرضُ اُعِدَّت لِلمُتَّقین)[22]; و شتاب کنید براى رسیدن به آمرزش پروردگارتان و بهشتى که وسعت آن، آسمان ها و زمین است که براى پرهیزگاران آماده شده است. مراد از «عرض» در آیه شریف، پهنا و گستره است. در زبان عربى، هنگامى که مى خواهند بگویند فلان شئ از وسعت برخوردار است. واژه «عرض» را به کار مى برند.

عبارت (جَنَّةِ عَرْضُهَا السَّمواتُ وَ الاَرْضُ) کنایه از این است که بهشت از نظر گستره، به اندازه اى وسیع است که به نهایت وسعت رسیده است و یا به قدرى است که قوه واهمه بشرى از درک گستره آن ناتوان است. هر چند معاد جسمانى است و بهشتیان و جهنمیان با وجود جسمانى، پاداش و کیفر داده مى شوند، ولى بهشت و جهنم ویژگى هاى این جهان مادى را ندارد، زیرا با برچیده شدن این جهان مادى و تمام کرات آسمانى و ویران شدن آنها، قیامت آغاز مى شود: (یَومَ تُبَدَّلُ الاَرضُ غَیرَ الاَرضِ والسَّمـوتُ وبَرَزوا لِلّهِ الو حِدِ القَهّار)[23]; در آن روز که این زمین به زمین دیگر و آسمان ها [به آسمان هاى دیگر] مبدّل مى شود و آنان در پیشگاه خداوند واحد قهّار ظاهر مى گردند; (اِذَا الشَّمسُ کُوِّرَت * واِذَا النُّجُومُ انکَدَرَت)[24]; هنگامى که خورشید در هم پیچیده شود و هنگامى که ستارگان بى فروغ شوند; (اِذَا السَّماءُ انفَطَرَت * واِذَا الکَواکِبُ انتَثَرَت)[25]; هنگامى که آسمان از هم شکافته شود و هنگامى که ستارگان پراکنده شوند و فرو ریزند.

بنابراین بهشت و جهنم در عالَم دیگرى فوق این جهان مادى است و ویژگى هاى این جهان مادى را ندارد. آن عالَم از نظر گستره به اندازه اى است که وسعت بهشت به مقدار آسمان ها و زمین است و جهنم نیز از وسعتى برخوردار است که همه گنه کاران در آن جاى مى گیرند.[26]

در روایت است که پیامبراکرم(ص) و حضرت على(ع) در پاسخ این پرسش که اگر وسعت بهشت، آسمان ها و زمین است، پس دوزخ کجاست؟ فرمودند: چون شب آید، روز کجاست؟[27]

ب) منظور از «نزدیک کردن» (ازلِفَت) یعنى در پیش رویشان باشد و داخل شدنشان در آن زحمتى نداشته باشد. و این که بهشت را به آنها نزدیک مى کنند، نه آنها را به بهشت، دَرک آن در شرایط این دنیا قابل تصور نیست، امّا از آن جا که اصول حاکم بر قیامت و آخرت، اصولى است که با شرایط این جهان بسیار تفاوت دارد، پس جاى شگفتى نیست.[28]

آیا بهشت و جهنمى که قرآن مطرح مى کند، اکنون موجود است.  

قرآن کریم دو نوع بهشت و جهنّم را مطرح مى کند; یکى بهشت و جهنّم برزخى، که در آیه هاى 26 و 27 سوره یس; 169 سوره آل عمران; 46 سوره مؤمن و 25 سوره نوح، مطرح شده است. این نوع بهشت و جهنّم هم اکنون موجود است، ولى موقتى مى باشد و با برپایى قیامت پایان مى یابد.[29]

دیگرى بهشت و جهنّم در قیامت است که در آیه هاى فراوانى مطرح شده است.

از آیات قرآن و روایات اسلامى استفاده مى شود که این نوع بهشت و جهنّم هم اکنون موجود است. بسیارى از مفسران در ذیل آیاتى که براى بهشت و جهنّم کلمه «اعدّت» (مهیا شده) به کار رفته، گفته اند، از این کلمه استفاده مى شود که بهشت و جهنّم، هم اکنون موجود است; مانند این آیات: (وَجَنَّة عَرْضُهَا السَّمَـوَ تُ وَالاَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِین)[30]; و بهشتى که پهنایش [به قدر] آسمان ها و زمین است[ و] براى پرهیزگاران آماده شده است. (وَاتَّقُوا النَّارَ الَّتِى أُعِدَّتْ لِلْکَـفِرِین)[31]; و از آتشى که براى کافران آماده شده است بترسید. و آیه 21 سوره حدید، 24 سوره بقره و ... .

«هروى» به امام رضا(ع) عرض مى کند: یابن رسول اللّه، آیا بهشت و جهنّم هم اکنون آفریده شده اند؟ امام فرمود: نَعَمْ وَ اِنَّ رَسُولَ اللّهِ(ص) قَدْ دَخَلَ الْجَنَّةَ وَ رَأَى النّارَ لَمّا عُرِجَ بِه اِلَى السَّماءِ; بلى، هنگامى که رسول خدا به آسمان عروج کرد، وارد بهشت شد و جهنّم را دید.[32]

در روایت دیگرى پیامبر اکرم(ص) مى فرماید: مَکْتُوبٌ عَلى بابِ الْجَنَّةِ، لا اِلهَ اِلاّ اللّهُ، مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللّهِ، عَلىٌّ اَخُو رَسُولِ اللّهِ قَبْلَ اَنْ یَخْلُقَ اللّهُ السَّموتِ وَ الاَرْضَ بِاَلْفَىْ عام; بر در بهشت، دو هزار سال قبل از این که خداوند آسمان ها و زمین را بیافریند، نوشته شده، لااله الاّ اللّه محمد رسول اللّه، علىّ اخو رسول اللّه.[33]

گرچه بهشت و جهنّم هم اکنون موجود است، ولى اعمال آدمیان در شکل دهى به برخى از خصوصیات و ویژگى هاى آنها نقش دارند. در روایتى مى خوانیم هر بار که مؤمن ذکر  «لاحول و لاقوة الاّ باللّه» مى گوید، یک درخت در بهشت غرس مى شود.[34]

*مرکز فرهنگ ومعارف قرآن:پرسمان قرآنی معاد

منابع :

[22] آل عمران، آیه 133.

[23] ابراهیم، آیه 48.

[24] تکویر، آیه 1و2.

[25] انفطار، آیه 1و2.

[26] ر.ک: المیزان، ج 4، ص 20; بحارالأنوار، ج 8، ص 83 و ج 66، ص 57; سید شریف رضى، حقایق التأویل فى متشابه التنزیل، ص 241.

[27] عبد على عروسى حویزى، تفسیر نورالثقلین، ج 1، ص 463; فضل بن شاذان قمى، الفضائل، ص 150.

[28] المیزان، ج 4، ص 32 ـ 43.

[29] ر.ک: ناصر مکارم شیرازى و همکاران، پیام قرآن، ج 5، ص 443 ـ 456.

[30] آل عمران، آیه 133.

[31] همان، آیه 131.

[32] بحارالأنوار، ج 8، ص 119.

[33] همان، ص 131.

[34] همان، ص 149.

حوزه نیوز :